CEO Sabam: ‘We moeten ervoor zorgen dat AI niet de piraterij van de 21ste eeuw wordt’
Sabam, de beheerder van auteursrechten, heeft vorig jaar 6 procent meer inkomsten gegenereerd en 16 procent meer geld uitgekeerd dan het jaar daarvoor. 'We worden steeds efficiënter', aldus CEO Steven De Keyser. 'Maar we moeten beter begrijpen hoe de wereld om ons heen verandert.'
Op maandag houdt Sabam zijn jaarlijkse algemene vergadering, waar CEO Steven De Keyser positief nieuws zal presenteren. Ondanks een bescheiden stijging van 6 procent in inkomsten - waarvan 4 procent door indexering - heeft Sabam 16 procent meer geld verdeeld dan het jaar ervoor, met ruim 130 miljoen euro die naar de creatieve sector is gevloeid, een recordbedrag.
'Dit toont aan dat we ons werk steeds sneller en kostenefficiënter uitvoeren', zegt De Keyser. 'We hebben zwaar geïnvesteerd in technologie en internationale samenwerking, wat resulteert in een snelle en efficiënte doorstroming van geld naar onze leden. Bijvoorbeeld, geld geïnd voor online streams van muziek op platforms als Spotify of Deezer wordt al na zes maanden verdeeld dankzij samenwerking met landen als Zweden, Duitsland en Engeland. We werken er hard aan om deze doorstroming ook op andere gebieden te verbeteren, zoals in onze samenwerking met de openbare omroepen.'
Kerncijfers van Sabam
In 2023 haalde Sabam 173,3 miljoen euro op, waarvan 80,3 procent uit muziek en 19,7 procent uit 'woord en beeld', een stijging van 6 procent. In hetzelfde jaar keerde Sabam 130,2 miljoen euro aan auteursrechten uit, een stijging van 16 procent ten opzichte van 2022.
Naast operationele efficiëntie werkt De Keyser systematisch aan het verlagen van de werkingskosten. 'We verlagen de kosten jaar na jaar, maar kiezen niet voor radicale veranderingen', zegt de CEO. 'Bij Sabam hebben we veel vakkennis in huis die we de komende jaren hard nodig zullen hebben. Het is cruciaal om te begrijpen hoe de wereld om ons heen verandert om relevant te blijven.'
Uitdagingen en Veranderingen
Volgens De Keyser profiteren auteurs onvoldoende van de groeiende creatieve sectoren zoals muziek, film en gaming. 'Hoewel deze industrieën groeien, blijven de inkomsten van auteurs stabiel. Zij, die aan de basis van dit succes staan, profiteren niet voldoende mee van de toenemende exploitatie van hun werk. Dat is zorgwekkend.'
In zijn twee jaar als CEO heeft De Keyser Sabam grondig hervormd. 'Historisch gezien focuste Sabam op het innen en verdelen van inkomsten. Maar de wereld verandert, en we moeten meegaan. We zetten nu in op gespecialiseerde teams die begrijpen hoe anno 2024 en in de toekomst geld wordt verdiend met het werk van onze leden. We moeten weten hoe festivals werken, hoe Netflix zijn inkomsten genereert, hoe omroepen functioneren, wat het verdienmodel van podcasts is, enzovoort. Onze auteurs moeten vertegenwoordigd zijn in al deze gesprekken. De opkomst van gaming hebben we bijvoorbeeld te lang gemist, dat mag niet nog eens gebeuren.'
De Toekomst en AI
Met de opkomst van generatieve AI staat de volgende technologie klaar die economisch voordeel haalt uit vaak beschermd werk. 'Die boot mogen we niet missen', zegt De Keyser. 'Als we niet opletten, wordt AI de piraterij van de 21ste eeuw. We hebben als organisatie onze leden beschermd tegen het ongeoorloofd gebruik van hun werk voor AI-training. Nu moeten we in gesprek gaan met AI-bedrijven om een verdienmodel voor auteurs te vinden, en dit gesprek moet internationaal gevoerd worden.'
De Keyser erkent dat dit soms moeilijk is vanwege Sabams reputatie. 'We hebben een historische reputatie als boeman, dat weten we. We zijn een complex bedrijf dat te lang niet goed heeft uitgelegd waarom we doen wat we doen. Maar ik ben ervan overtuigd dat we dit kunnen veranderen en dat we de meerderheid kunnen meenemen in een verhaal waar iedereen beter van wordt, als we ons constructief opstellen.'
Sabam vrijwaart rechten van haar auteurs voor AI-gebruik (december 13, 2023)
Auteursvereniging Sabam besloot in het belang en in naam van de auteurs, componisten en uitgevers die ze vertegenwoordigt, om het voorbehoud voor tekst- en datamining van haar repertoire door AI-tools uit te oefenen. Met die beslissing wil Sabam, net als auteursverenigingen over heel Europa, het recht op een vergoeding voor haar auteurs vrijwaren. Daarnaast roept ze beleidsmakers op om snel werk te maken van een sluitend regelgevend kader dat meer transparantie biedt wanneer AI-toepassingen creatieve werken gebruiken om hun systemen te trainen.
Menselijke creativiteit gereduceerd tot kinderspel
De wereldwijde opmars van Artificiële intelligentie (AI) is geen halt meer toe te roepen. AI-toepassingen nemen steeds meer vormen aan en duiken op in verschillende domeinen. Om hun output te genereren, trainen ChatGPT, DALL-E, Runway en andere AI-tools hun systemen op basis van bestaande data en gegevens. Daarbij gebruiken ze ook massaal auteursrechtelijk beschermde werken: tekst, muziek, beelden, audiovisuele werken etc. En dat zonder medeweten van de rechthebbenden of enige vorm van vergoeding.
Achterpoort in de wetgeving
AI-tools maken op een sluwe manier gebruik van een achterpoortje in de bestaande wetgeving die dateert van vóór hun explosieve ontwikkeling. De Europese Richtlijn voor auteursrechten in de digitale eengemaakte markt – en bijgevolg ook onze nationale wetgeving die daarop werd gebaseerd - voorziet een uitzondering op het reproductierecht van auteurs voor tekst- en dataminingactiviteiten. Of die uitzondering ook het trainen van AI-modellen toelaat staat echter ter discussie.
Rechten van auteurs vrijwaren
Daarom heeft Sabam in naam van haar auteurs besloten om het wettelijk recht op voorbehoud uit te oefenen, zoals dat ook voorzien is in de Europese ‘Auteurswet’. Zo wil ze de exclusieve rechten van haar leden vrijwaren. AI-toepassingen die het Sabamrepertoire willen gebruiken om hun systemen te trainen of data-miningactiviteiten uit te voeren, moeten voortaan:
- voorafgaande toestemming vragen;
- onderhandelen over de voorwaarden van het gebruik;
- en een passende vergoeding waarborgen aan de auteurs, componisten en muziekuitgevers van de werken die ze gebruiken.
Meer transparantie
De stem van scheppende kunstenaars klinkt steeds luider om de bestaande wetgeving aan te passen aan de nieuwe realiteit. Op 11 december hebben Europese beleidsmakers in triloog alvast een politiek akkoord bereikt over een wetgevend kader om AI te regelen. Dat moet meer transparantie bieden wanneer AI-tools hun systemen trainen met behulp van creatieve werken. De concrete formulering van het akkoord en de daarin voorziene transparantieverplichtingen zal de komende maanden verder invulling moeten krijgen tijdens het Belgische EU-voorzitterschap.
Duurzaam en billijk evenwicht
Sabam benadrukt en erkent het belang van de verdere ontwikkeling van AI-tools. Met haar beslissing streeft ze naar een duurzaam en billijk evenwicht tussen de rechten van haar auteurs aan de ene kant, en de technologische ontwikkeling en ambities van AI-toepassingen anderzijds.
“Artificiële Intelligentie biedt fantastische opportuniteiten voor makers en ontpopt zich aan een razende snelheid tot een onmisbaar instrument ten dienste van menselijke creativiteit.” bevestigt Steven De Keyser, CEO van auteursvereniging Sabam.
“Tegelijkertijd is het onze verantwoordelijkheid om de rechten van onze auteurs te behartigen, te pleiten voor duidelijke spelregels, en erover te waken dat die door alle partijen worden nageleefd.” besluit Steven De Keyser.